Wzrok jest głównym zmysłem uczestniczącym w procesach poznawczych człowieka. Odbiera komunikaty z otoczenia, przesyła je do mózgu i w ten sposób pomaga poznawać świat. A ten jest obecnie głównie cyfrowy. Ciągłe wpatrywanie się w ekrany komputerów, smartfonów i inne sprawia, że oczy szybko się męczą. Zatroszcz się o nie, bo oczy masz tylko jedne.

Oczy same ci podpowiedzą, kiedy są zmęczone od długiego siedzenia przed komputerem lub rozwiązywania krzyżówek w źle oświetlonym pomieszczeniu. Gdy są zaczerwienione, gdy swędzą i pieką, to znak, że za długo wytężałeś wzrok. O przemęczeniu oczu poinformują cię również częste bóle głowy, łzawienie, worki pod oczami, zamglone widzenie, popękane naczynka i obrzęk powiek. 

Jeśli dużo pracujesz przy komputerze i odczuwasz te nieprzyjemne objawy, sprawdź najpierw, czy twój monitor umieszczony jest w odpowiedniej odległości  (50-70 cm) i o 10-20 stopni poniżej poziomu oczu. Zadbaj następnie o odpowiednią temperaturę pomieszczenia (20-22 stopnie) oraz czystość i poziom nawilżenia powietrza (powyżej 50 proc.). Odpowiednie oświetlenie, najlepiej naturalne (jeżeli sztuczne, to nieskierowanie bezpośrednio na ekran monitora) to kolejny krok ku poprawie twojego środowiska pracy. 

Pokarm dla oczu

Pij dużo płynów i dobrze się odżywiaj. Jak wykazują badania, dieta zawierająca: kwasy omega-3, luteinę, cynk oraz witaminy A, C i E, antocyjany, może opóźnić rozwój niektórych chorób oczu, takich jak zwyrodnienie plamki żółtej czy zaćma oraz zapobiec krótkowzroczności. Dieta bogata w warzywa i owoce, pieczywo pełnoziarniste, orzechy i ryby jest najlepszym sposobem na dostarczenie organizmowi jak największej ilości składników i związków odżywczych zapewniających zdrowie oczu.

Gimnastyka dla oczu

 Nie zapominaj o mruganiu i ćwiczeniach oczu. Fizjologicznie człowiek mruga ok. 8-12 razy na minutę. Prawidłowy film łzowy jest stabilny przez minimum 15 sekund, co w przypadku takiej ilości mrugnięć zapewnia jego ciągłość. Podczas intensywnej pracy przy komputerze częstotliwość mrugnięć spada nawet do 3-4 na minutę. Powoduje to, że przedrogówkowy film łzowy ulega ścieńczeniu, a dodatkowo z powodu niekorzystnych warunków może zostać przerwany, prowadząc do uciążliwych dolegliwości związanych z suchością oczu.

Gimnastyka gałki ocznej po 20 minutach pracy w bliży (patrzenia w ekran monitora) pozwoli wzmocnić mięśnie oka i poprawić akomodację. Oderwij wzrok od komputera i popatrz 20 sekund w przedmiot oddalony 6 metrów, a także zatocz oczami ósemki, patrz na boki pod różnymi kątami. Wypróbuj też pełnej relaksacji oka. Zasłoń oczy środkiem dłoni, tak aby nie uciskać gałek ocznych, i wyobraź sobie absolutnie głęboką czerń.

Innym dobrym ćwiczeniem na akomodację jest naprzemienne patrzenie na coś bliskiego i dalekiego. Umieść długopis na wysokości wzroku, po czym go oddalajmy i przybliżajmy.

Przenoś spojrzenie kolejno w dół, górę, lewo i prawo. Nie ruszaj przy tym głową, poruszają się tylko oczy.

Masaż powiek poprawia kondycję oczu. Warto wykonywać go 3 razy w tygodniu, masując delikatnymi okrężnymi ruchami powieki górne oraz ruchami od środka na zewnątrz powieki dolne.

Ćwiczenia fizyczne 

Regularna aktywność i ćwiczenia fizyczne mają wpływ na usprawnienie krążenia krwi i jej dopływu do wszystkich narządów, także naczyń narządu wzroku. Sport obniża kruchość naczyń włosowatych i polepsza jakość widzenia poprzez  polepszone ukrwienia oka (siatkówki, naczyniówki, nerwu wzrokowego), stymuluje produkcję istotnej w procesie widzenia rodopsyny – barwnikowego związku chemicznego odpowiedzialnego za lepsze widzenie po zmroku.

Krople i kompresy

Gdy dojdzie do uczucia zmęczenia i podrażnienia oczu (zaczerwienie), stosuj krople nawilżające, najlepiej bez środków konserwujących.

Kojące dla oczu mogą też być okłady (kompresy), szczególnie z ziół:

– świetlika lekarskiego, który ma właściwości ściągające i przeciwzapalne, łagodzi podrażnienia i pomaga zmniejszyć obrzęk;

 – rumianku, działającego łagodząco i przeciwzapalne; nagietka lekarskiego działającego przeciwzapalne i bakteriobójczo; 

– szałwii lekarskiej, która ma działanie bakteriobójcze, jest pomocna przy zmęczonych, podrażnionych i zaczerwienionych oczach.

 – soku z ogórka.

Jednym z najprostszych sposobów na relaks dla oczu jest łyżeczka. Przykładaj ją do powiek – łyżeczkę wcześniej włóż do lodówki na kilka minut.

 Szkodliwe promieniowanie

Warto też chronić oczy przed nadmiarem światła i szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Groźnymi skutkami nadmiernego nasłoneczniania oczu są: uszkodzenia plamki żółtej, zaćma, nowotwory oczu i powiek, skrzydlik czy tłuszczyk. By im zapobiec, noś okulary w 100 procentach blokujące promieniowanie UV-A i UV-B (atestowane, kupowane ze sprawdzonego źródła), dostępne w różnych odcieniach brązu, bursztynu,  szarości, zieleni, żółci, różu.

Najlepszy jest sen

Najlepszym sposobem na zmęczone oczy jest dobry sen. W czasie snu regeneruje się całe nasze ciało i wzrok. Aby regeneracja była możliwa, niezbędne jest minimum 5 godzin snu, ale najlepiej by sen trwał 7-9 godzin. Niedostateczna regeneracja oczu podczas snu może powodować skutki uboczne, np. skurcze powiek i uciążliwą suchość oczu. Zbyt krótki sen może także zakłócać pracę układu odpornościowego odpowiedzialnego m.in. za zwalczanie infekcji (ponieważ hamuje zdolność organizmu do wytwarzania przeciwciał).